Een tijdje terug liet luidsprekerfabrikant Focal op onze redactie een zeer goede indruk achter met haar Spirit One hoofdtelefoon. Deze wist vele (duurdere) concurrenten achter zich te laten: Een prestatie van formaat als je bedenkt dat het Focal’s eerst geproduceerde hoofdtelefoon ooit is. Nu komen ze met de XS Book: Een PC desktopluidsprekersysteem dat ook audiofielen zal moeten aanspreken.
Tja, je moet van goeden huize komen wil je dat kunnen bewerkstelligen. Het is namelijk nog geen enkele fabrikant gelukt om een dergelijk compact systeem neer te zetten met een aantrekkelijk design en een overtuigende geluidskwaliteit. Kleine luidsprekers misstaan niet op een bureau, maar hebben doorgaans geen goede geluidsweergave en kennen een gebrek aan kracht door slappe midden- en lage tonen. Dat laatste wordt bij vele setjes gecompenseerd met een baskast. Helaas resulteert dit vaak in een ongebalanceerd (rommelig) geluid en word je tevens opgezadeld met een extra te plaatsen component. Uiteraard ontstijgt hierdoor het idee van een compact luidsprekersysteem. Wellicht dat een ervaren luidsprekerfabrikant zoals Focal wel over deze struikelblokken heen weet te walsen.
Accessoires
Bij het uitpakken van de XS Book wordt duidelijk dat Focal voor een simpele opzet heeft gekozen. Het product is voorzien van een minimale hoeveelheid aan accessoires: Een 3.5mm kabel voor het aansluiten van het systeem aan bijv. de PC of een portable muziekspeler, een 1.5mm RCA stereokabel voor naar de Televisie of een Blu-ray- , DVD- of CD-speler, een kabel voor het aan elkaar koppelen van de luidsprekers, een verlengstuk voor de hiervoor genoemde kabel en een stroomkabel. Focal laat gelukkig de traditie van de befaamde ‘dropveterkabel’ vallen: Alle kabels zijn netjes verguld en kennen een gevlochten weefsel. Doormiddel van de meegeleverde snelstart handleiding hebben zelfs beginners deze set binnen enkele minuten aangesloten.
Er is ook een optionele draagtas verkrijgbaar waarin de luidsprekers met accessoires in vervoert kunnen worden. Daarin is ook plek voor een laptop.
Design en bouwkwaliteit
De luidsprekers maken een solide indruk als het op design en bouwkwaliteit aankomt. Ze hebben een dikke kunststof behuizing en lijken door hun slimme vormgeving erg slank en compact, terwijl ze (voor een desktopsysteem) toch relatief diep zijn. Het is knap dat Focal een vrij grote 4-inch woofer heeft weten te plaatsen in een dergelijk compacte behuizing. Dit hebben ze voor elkaar gekregen door in het midden van de behuizing een curve te introduceren. Daardoor wordt tevens de traditie van een saai vierkant luidsprekertje doorbroken en heeft Focal een luidspreker ontworpen die gezien mag worden. Boven de woofer is een tweeter te vinden die de hoge tonen voor haar rekening neemt. Dit alles wordt netjes afgedekt door een stoffen afneembare luidsprekerkap. De onderkant van de luidsprekers zijn voorzien van een rubberen laag, zodat de set stevig blijft staan. Tot slot is er bovenop de rechterluidspreker een volumeknop te vinden die bij het indrukken ervan ook fungeert als aan- en uit knop. Tijdens het gebruik hiervan heb ik in geen enkel geval het systeem per ongeluk uitgedrukt, omdat de volumeknop hiervoor diep genoeg ingedrukt moet worden.
De geluidskwaliteit
Zoals gebruikelijk zijn producten zoals luidsprekers en hoofdtelefoons niet direct te beoordelen op hun geluidskwaliteit, aangezien ze eerst nog ingespeeld moeten worden. Nadat de Focal XS Book een week lang is voorzien van verschillende muzieksoorten, is het duidelijk dat deze luidsprekers niet zo heel veel tijd nodig hebben om warm te draaien.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Met de XS Book heeft Focal de spijker op z’n kop geslagen! Tijdens de gehele luistersessie wordt het in geen geval duidelijk dat we hier te maken hebben met compacte kunststof desktopluidsprekers. Ze wekken de illusie van grotere luidsprekers. Dat heeft niet alleen te maken met de diepgaande lage tonen, maar vooral met het dynamiek dat deze set kent. Zo kwam het geregeld voor dat een muzieknummer tonen bevatte die zich naast of achter de luidsprekers leken te bevinden. Het geluid blijft als het ware niet ‘hangen’ in deze twee compacte wonderkindjes, maar creëert een klein virtueel podium voor de luisteraar (dat wordt ook wel een brede ‘soundstage’ genoemd). Dat mag absoluut als indrukwekkend beschouwd worden als je bedenkt dat sommige (duurdere) Hi-Fi stereosystemen dat zelfs niet kunnen opbrengen.
De toevoeging van een tweeter lijkt niet heel bijzonder, maar er zijn toch erg veel compacte luidsprekers die dit niet hebben. Doordat de XS Book diepgaande lage tonen, krachtige middentonen en gedetailleerde hoge tonen tegelijkertijd feilloos kan weergeven, krijg je als luisteraar het gevoel te luisteren naar een compleet klankbeeld zonder gaten. In mijn review van de Focal Spirit One gebruikte ik het gratis stukje software SweepGen om een ‘sweep’ toon te genereren. Met dit handige programmaatje is het ook mogelijk om handmatig te navigeren door alle frequenties tussen twee opgegeven waardes. Een korte frequentietest bevestigd dat het geadverteerde frequentiebereik van 55Hz tot 22.000Hz zonder problemen afgespeeld kan worden op de XS Book. Bij alle lage tonen is de geluidsdruk op het oor zelfs vergelijkbaar met die van volwaardige Hi-Fi luidsprekers. Deze set kan ook nog tonen onder de 55Hz produceren, maar doet dit logischerwijs met een lager volume. Het menselijk gehoor gaat niet hoger dan 20.000Hz, dus we moeten als gebruiker maar aannemen dat deze set die extra opgegeven 2000Hz ook kan afspelen. De bevindingen met SweepGen verklaren waarom deze set zo uitmuntend presteert met een diversiteit aan muzieknummers. Of het nu gaat om muziek met veel laag of vooral veel midden- en hoge tonen: De Focal XS Book weet de luisteraar te plezieren op een manier waarvan alle andere compacte luidsprekersystemen kunnen dromen.
Valt er dan ook echt niets te bekritiseren aan dit systeem? Dat wel… Zo zijn de tonen tussen midden en laag ietwat te sterk aanwezig en willen de hoge tonen wel eens wat fel zijn. Gelukkig zijn beide bevindingen in zeer geringe mate aanwezig en is dit nooit problematisch voor de algehele indruk van het geluid. Er is namelijk geen verlies in detail door eerdergenoemde karakteristieken, wat erop duidt dat Focal de luidsprekers goed heeft afgesteld.
De genadeklap
De XS Book treedt ook in de details buiten de geluidskwaliteit om. Zo zijn de luidsprekers voorzien van een Limiter. Het volume wordt automatisch ‘teruggedraaid’ tot een veilig niveau als deze hoger wordt gezet dan dat het systeem kan verdragen. Dat voorkomt het ongewenst kunnen oversturen en beschadigen van de luidsprekers. Gelukkig behaalt het systeem een hoog genoeg volume om het hoofd van de luisteraar onder te dompelen in zijn of haar muziekcollectie en werd de Limiter maar in enkele (extreme) gevallen geactiveerd. Wel kwam het een keertje voor dat een muzieknummer met een flinke dosis aan lage tonen op een hoog volume de luidsprekers lichtelijk deed oversturen en de Limiter niet insloeg.
Conclusie
Focal wind er geen doekjes om: Met de XS Book hebben ze het voor elkaar gekregen om de beste desktopluidsprekers van het moment te produceren. Het systeem laat zelfs vele 2.1 setjes achter zich en levert het overduidelijke bewijs dat het weglaten van de baskast resulteert in een strakke geluidsweergave zonder dip. De luidsprekers voorzien de luisteraar van een compleet klankbeeld, waarin je wordt getrakteerd op diepe lage tonen, krachtige middentonen en gedetailleerde hoge tonen. Dit systeem veegt zelfs gemiddeld Soundbar van tafel en zal dus ook neergezet kunnen worden bij een Televisie. Wie op zoek is naar compacte, mooi vormgegeven, goed klinkende desktopluidsprekers zal de Focal XS Book bovenaan zijn of haar lijstje moeten zetten. Voor een adviesprijs van € 299.- krijg je een desktopluidsprekersysteem die ongeëvenaard is in zijn klasse en daarmee geen directe concurrent kent.