We hebben hier op de redactie al een aantal soundbars op de pijnbank mogen leggen. Deze zijn ontwikkeld om het barslechte geluid van hedendaagse platte televisies te verbeteren. Het probleem is echter dat ook een soundbar beperkingen kent, waardoor ze veelal worden gekoppeld met een losse (relatief grote) baskast. Helaas lost dat weinig op en is het geluid van een compleet soundbarsysteem nog steeds inferieur aan (goedkope) Hi-Fi luidsprekers. Gelukkig brengt Focal daar met haar Dimension soundbar verandering in.
Focal heeft ons op de redactie al eerder bedient met haar overtuigende Spirit One hoofdtelefoon en XS Book desktopluidsprekers. Ze bieden daarnaast ook een breed scala aan middenklasse en high-end Hi-Fi luidsprekers en behoren daarmee tot één van de grootste luidsprekerfabrikanten ter wereld. Uiteraard kunnen ze de populariteit van de soundbar moeilijk negeren en hebben hun expertise daarom ingezet voor de productie van hun eigen soundbar.
Mogelijkheden en accessoires
Focal biedt de Dimension in twee delen aan. Allereerst is er de mogelijkheid om alleen de Dimension soundbar aan te schaffen. Deze vormt de basis van het systeem en is voorzien van alle gangbare aansluitingen. Met een HDMI in- en uit poort, een optische (toslink) aansluiting en een analoge 3.5mm aansluiting biedt de soundbar genoeg mogelijkheden tot het aansluiten van externe apparatuur. De HDMI uitgang is voorzien van ARC (Audio Return Channel), zodat er geen extra audio kabel tussen de televisie en soundbar aangesloten hoeft te worden. Tevens is er een Sub Line Out aansluiting voor het aansluiten van een eigen externe subwoofer en kan er een losse BlueTooth adapter aangeschaft worden voor draadloze functionaliteit. De soundbar huisvest de versterking voor alle ingebouwde luidsprekers alsook de optionele subwoofer en is voorzien van een conventionele Dolby Digital en DTS decoder.
Het is daarnaast mogelijk om de soundbar uit te breiden met de Dimension Sub. Zoals de naam al suggereert gaat het hier om een subwoofer die de soundbar ondersteunt in de laagweergave. In tegenstelling tot andere fabrikanten heeft Focal het veel slimmer aangepakt: De subwoofer is geen grote (afgrijselijke) vierkante doos die los in de woonkamer geplaatst moet worden, maar betreft een extensie dat naadloos tegen de achterkant van de Dimension soundbar aangeschoven kan worden. Het is dan mogelijk om het gehele Dimension systeem op een tv-meubel te zetten en hierop de televisie te plaatsen. Op die manier neemt het geheel geen extra woonkamerruimte in. Dat is wel zo prettig…
Alle benodigde accessoires worden bij de soundbar geleverd. Zo is er een kleine afstandsbediening in de doos te vinden, alsook een losse voeding, een muurbeugel, twee houders voor de soundbar en logischerwijs de handleiding. Het korte kabeltje voor het aansluiten van de subwoofer wordt bij de Dimension Sub geleverd.
Design en bouwkwaliteit
Het eerste dat opvalt aan Focal’s soundbar is zijn breedte. Met zo’n 115 centimeter (ongeveer de breedte van een 50 inch televisie) behoort hij absoluut tot de grotere soundbars. Met een diepte van 6.5 centimeter is hij dan wel weer erg slank te noemen. De optionele subwoofer voegt een extra diepte van 41 centimeter toe en is daarmee voor een subwoofer erg compact. De bouwkwaliteit van beide componenten is gewoonweg perfect. De soundbar is voorzien van een stevige geborstelde aluminium behuizing met afgeronde hoeken en maakt een zeer stijlvolle indruk. De stoffen speakerkap aan de voorkant lijkt fragiel, maar is dat zeker niet. Doordat deze is verstevigd, kan niemand er met zijn of haar vingers doorheen prikken en daarmee de kap en luidsprekers beschadigen. Dat is vooral handig voor gezinnen met kleine kinderen.
De subwoofer is vervaardigd uit MDF (geperste houtvezels) en aan de bovenkant voorzien van een dikke glasplaat. Deze plaat geeft de subwoofer niet alleen een gelikt uiterlijk mee, maar dient ook als versteviging voor de plaatsing van een (grote) televisie. De subwoofer is op slimme wijze geproduceerd, waardoor de gehele behuizing niet resoneert tijdens het produceren van geluid. Geluidstrillingen bereiken de televisie dus nooit.
Het gehele Dimension systeem is te bedienen met de meegeleverde afstandsbediening, maar Focal heeft ook Touchtoetsen aan de rechtervoorzijde van de soundbar geplaatst. Deze toetsen lichten pas op als men er even met de hand voor zwaait. Een erg fraaie toevoeging…
Afstelling
Alvorens het beluisteren van de Focal Dimension zal deze eerst even afgesteld moeten worden. Dat is gelukkig zeer eenvoudig. Doormiddel van schakelaartjes aan de achterkant van de soundbar, is hij makkelijk af te stemmen op de akoestiek van de ruimte waarin hij staat. Tevens is er een schakelaar waarmee je kunt aangeven of je de soundbar wel of niet met een subwoofer gebruikt. Indien nodig, dan legt de handleiding de werking van deze schakelaartjes duidelijk uit. Deze is hier in het Nederlands te downloaden. Na het afstellen hiervan, is het alleen nog nodig om het volume van de bas te bepalen. Het is aan te raden deze helemaal op zijn zachts te zetten en hem tijdens luistersessies rustig bij te stellen.
Geluidskwaliteit
Nagenoeg alle soundbars klinken allesbehalve overtuigend zonder het gebruik van een subwoofer. Sterker nog: Veel soundbars klinken sowieso niet overtuigend. Ze zijn zeker een verbetering op het geluid van een televisie, maar nog steeds ver verwijderd van de kwaliteit van degelijke luidsprekers. We hebben de Dimension eerst beluisterd zonder subwoofer om erachter te komen wat deze kan voortbrengen. We testte hem uit met een breed scala aan hoogwaardige stereomuziek en het bekijken van televisieprogramma’s. Het resultaat is simpelweg verbluffend! De soundbar geeft de luisteraar het gevoel naar een compleet klankbeeld te luisteren. Energiek en dynamisch met een perfecte balans tussen hoge, midden- en lage tonen. Ja, zelfs de lage tonen zijn indrukwekkend te noemen (zo laag als 55 Hz). Wat vooral opvalt is de uitmuntende weergave van vocalen. Indien een muzieknummer vocalen van hoge kwaliteit bevat, dan lijkt de zanger(es) recht voor je te staan. De soundstage (het virtuele podium) en de dynamiek van deze soundbar is daarmee ongeëvenaard. Dit valt ook op bij dialogen van bijvoorbeeld praatprogramma’s of films op tv. Je voelt je daarom erg betrokken bij de personages op het scherm. Deze mate van betrokkenheid weet zelfs een centerluidspreker in een surroundsysteem niet voor mekaar te krijgen. Hoe is het dan mogelijk dat alleen de soundbar al zo’n precies en compleet geluid weet weer te geven?
Het antwoord zit hem in de gebruikte techniek van de luidsprekers. Focal heeft gekozen voor vijf zeer platte 3 inch breedband woofers. De term breedband slaat op het grote frequentiebereik dat ze kunnen weergeven. Doordat ze op een speciale manier zijn ontworpen kunnen ze veel meer lucht verplaatsen dan gebruikelijk is. Dat verklaart het dynamische, energieke geluid dat de soundbar zonder het gebruik van een subwoofer kan produceren. 
Maar hoe klinkt de Dimension als de subwoofer haar intrede doet? De soundbar is op zichzelf staand al zeer goed te noemen, maar met de subwoofer benaderd hij perfectie. Bij het afspelen van films of muziek met veel lage tonen lijkt het nu alsof er gewoonweg twee grote luidsprekers voor de luisteraar staan. Het is dus in geen geval hoorbaar dat we te maken hebben met een soundbarsysteem dat uit twee delen bestaat. Het systeem klinkt coherent en geeft een perfect klankbeeld weer dat rijk is aan details.
Verrast
Zowat alle films zijn tegenwoordig voorzien van 5.1 (of hoger) surroundgeluid. Het .1 kanaal staat in dit geval voor de subwoofer. Binnen een goed surroundsysteem nemen de luidsprekers voornamelijk de midden- en hoge tonen voor hun rekening, met daarbij een deel van de lage tonen. Een grote subwoofer verzorgt dan de hele lage en subsonische (voelbare) tonen. Feitelijk gezien speelt zowat geen één soundbar met subwoofer deze subsonische tonen af, omdat ze dat gewoonweg niet kunnen. Deze subwoofers zijn dus eigenlijk gewoon baskasten. Hier op de redactie hadden we dan ook niets verwacht van de Dimension subwoofer als het gaat om het afvuren van voelbare tonen. Dat zou onmogelijk moeten zijn gezien haar relatief geringe afmetingen. Gelukkig zaten we er flink naast! Bij het afspelen van een aantal films met een flinke dosis aan lage tonen werden we blij verrast. De subwoofer van de Dimension was niet alleen in staat om diepe lage tonen te produceren, maar wist de luisterruimte lekker op te schudden. Nog belangrijker is het feit dat de subwoofer altijd in staat was de details in het laag weer te geven. Een prestatie van formaat! Het is duidelijk dat Focal de overgang van het soundbargeluid naar de subwoofer perfect heeft afgesteld. De subwoofer produceert alleen maar geluid indien het bronmateriaal dat vereist. Zo zal deze dus niets weergeven als men alleen kijkt naar films of televisieprogramma’s met veel gepraat. De meeste energie en details komen (ook tijdens heftige films) dus altijd uit de soundbar.
Surroundweergave
Niemand mag van een soundbar met subwoofer verwachten dat het een compleet 5.1 surroundsysteem kan vervangen. Een soundbar staat immers altijd voor je en zal dus geen geluiden achter de luisteraar kunnen plaatsen. Focal beseft dat en heeft zich dan ook puur gestort op de geluidskwaliteit van de Dimension. Geen flauwekul met overdreven virtuele surroundtechnieken en allerhande in te stellen lariekoek. Daarom klinken surround films of muziek allesbehalve beroerd. Alle zes (5.1) kanalen – zoals aanwezig op een Blu-ray of DVD – worden namelijk netjes verdeeld over de vijf ingebouwde luidsprekers en de subwoofer. Zo blijft de impact en de geluidsinformatie van het surroundgeluid behouden. Dit in tegenstelling tot vele andere soundbars die het inkomende geluid comprimeren (downscalen) naar stereo en dit dan weergeven, met rommelig geluid als gevolg. Ook tijdens het bekijken van films valt de sterke weergave van dialogen op. Stemmen zijn altijd duidelijk hoorbaar en worden in geen enkel geval overrompeld door filmmuziek of geluidseffecten.
Grenzeloos
Naar onze mening is geen geluidssysteem perfect en zal er altijd wel wat aan te merken zijn op de geluidsweergave. Dat is (hoe ongeloofwaardig ook) niet het geval bij de Focal Dimension. Het gehele systeem kent een subliem klankbeeld. Er is dus nog maar één onderdeel waar de Dimension hard op zijn gat kan vallen: Hoge volumes. Veel soundbars geven het op bij te hoge volumes. Bij de Dimension was dit andersom: Bij het opkrikken van het volume gaven wij het op. Zelfs bij oorverdovende volumes wisten we dit systeem niet op haar knieën te krijgen. Er was geen enkele vorm van vervorming of oversturing hoorbaar. Het systeem is dus met gemak in staat een (zeer) grote woonkamer te voorzien van stevig geluid.
Minpunten?
Betekent dit dat het gehele Dimension systeem dan ook echt geen minpunten kent? Op het gebied van geluidskwaliteit niet, maar er zijn wel een paar (hele) kleine puntjes van kritiek. Zo is het systeem alleen voorzien van conventionele Dolby Digital en DTS decoders en niet van haar High Definition opvolgers (Dolby TrueHD en DTS-HD). Nu is dat niet direct een groot gemis: Nagenoeg alle Blu-ray’s zijn in het bezit van een DTS-HD of Dolby TrueHD spoor dat ook gewoon in normaal DTS of Dolby Digital afgespeeld kan worden. Daarnaast laat de meegeleverde afstandsbediening zich niet superlekker bedienen (ondanks haar logische indeling). Doormiddel van de HDMI-CEC functie is het overigens mogelijk om het volume van de soundbar via de afstandsbediening van de televisie te laten bedienen.
Conclusie
De Dimension is een soundbar die niet klinkt als een soundbar. Dat lijkt een wat rare benadering, maar een groter compliment kunnen we niet bedenken. Focal heeft het voor mekaar gekregen om High-End geluid in een relatief compact, mooi vormgegeven en eenvoudig aan te sluiten systeem te stoppen. De Dimension vermijdt daarmee het plastic, blikken, futloze geluid dat vele (duurdere) soundbarsystemen produceren. Zelfs zonder subwoofer weet de soundbar al een overtuigend geluid weer te geven. Toch raden we aan het complete systeem met subwoofer te overwegen. Deze bezorgt de luisteraar een graad van perfectie die geen ander soundbarsysteem hedendaags kan leveren. De Dimension soundbar kost €999,- en de optionele subwoofer €399,-. Beide zijn ook in één keer aan te schaffen voor €1299,-. Dat lijkt een hoop geld, maar er zijn duurdere systemen die de Dimension kwalitatief niet kunnen bijbenen. Voor de geboden perfectie is het bedrag dus alleszins rechtvaardig.