Review: Fiio Alpen 2 (E17K) DAC

Het beste geluid uit jouw desktop of computer halen? Dan is de kans groot dat je met een gespecialiseerde DAC (Digital Audio Converter) meer geniet van het geluid. De Fiio Alpen 2 (E17K) is zo’n externe DAC en de opvolger van de bekende Fiio E17.

Waarom een DAC / hoofdtelefoonversterker?

Als audiofiel wil je dat het geluid van een opname zo puur mogelijk klinkt. Daarom houdt de audiofiel doorgaans meer van LP’s dan CD’s. Met de komst van 24-bit en 32-bit audiobestanden is de kwaliteit van digitale bestanden zo hoog, dat het verschil nauwelijks hoorbaar is. En dan ga je dus voor puur. In veel apparaten zitten erg goedkope DAC’s die het digitale signaal vertalen naar analoge de analoge audio die je over jouw hoofdtelefoon of speakers hoort. Merken als Fiio maken het mogelijk een technisch superieure DAC aan te schaffen en daarmee zelf controle te krijgen over de audiokwaliteit.Wij vonden de Fiio Alpen 2 (E17K) bij HDPHNS.

Unboxing

Ik ben onder de indruk van hoe Fiio haar DAC aflevert. We vinden een speciaal, kort audiokabeltje voor gebruik in combinatie met smartphones, twee siliconen lapjes om hem op te leggen zodat hij niet van tafel glijdt wanneer je hem gebruikt, screenprotectors en een handig hoesje om hem in mee te nemen. Zeer compleet dus.

Design

Qua materiaalgebruik zet Fiio meteen een sterke stap in de goede richting. Bijna de hele behuizing is van geborsteld staal. Dit heeft onder anderen als voordeel dat de behuizing de elektronica van de ingebouwde versterker goed koelt.

Het enige van plastic is de bobbel aan de linker kant. Hier zit een eveneens plastic wiel in waarmee je het volume aanpast. Wil je de Fiio Alpen 2 (E17K) ooit repareren. Bijvoorbeeld om de accu te vervangen, schroef je hem gemakkelijk open.

De micro-SD aansluiting om hem aan de computer aan te sluiten zit aan de onderkant. Het hoesje heeft geen aansluiting aan de onderkant en zo forceert Fiio dat je de Fiio Alpen 2 (E17K) niet in de hoes laat zitten tijdens gebruik. Handig, want dan blijft de versterker een stuk koeler.

Het display is erg basic, maar past wel binnen de muziek scene. Wat een beetje tegenvalt is de frequentie van het display. Wanneer je de Fiio Alpen 2 (E17K) beweegt, lijkt het alsof het scherm knippert.

Bediening

De Fiio Alpen 2 (E17K) maakt hoofdzakelijk gebruik van haar clickwheel. Het grote plastic tandwiel kan ingedrukt worden om een opdracht te bevestigen. Waar je met de input knop tussen ingangskanalen schakelt, gebruik je het clickwheel voor alle instellingen. In de praktijk gebruik je dit hoofdzakelijk voor de equalizer, maar er zijn nog een paar instellingen om het gedrag van de speler aan te passen. Het valt wel op dat het clickwheel soms een tandje overslaat.

Audiodesign

Nu heb ik geen ervaring met de originele E17, maar als ik de hardware van de twee naast elkaar leg, is het verschil enorm. De twee kunnen bijna niet hetzelfde geluid reproduceren. Er zit een compleet nieuwe USB receiver in (SA9027) met PCM5102 converter, een Texas Instruments OPA1662 low pass filter, Texas Instruments OPA1642 en LmH6643 versterkers. De Texas Instruments PCM5102 DAC is behouden, al adviseert TI die niet meer in apparaten te gebruiken omdat deze DAC verouderd is.

Met deze nieuwe chipset is de Fiio Alpen 2 (E17K) in staat om via USB audio op 96kHz/32-bit en 192kHz/24-bit af te spelen. Via de coaxiale verbinding kom je tot 192kHz/24-bit. Daarmee is hij compatible met de beste muziekdiensten die je op dit moment tegenkomt. Muziek van hogere kwaliteit dan 32-bit is niet of nauwelijks te vinden. Tenzij…

Je voor DSD gaat. Dit staat voor Direct Stream Digital. Een 1-bit bestandsformaat met een samplingrate van 1.8 miljoen. Dit levert een heel ander geluid op. DSD werd door Philips en Sony ontwikkeld voor de Super Audio CD, maar is nu als digitaal bestand verkrijgbaar. DSD bestanden kunnen op de Fiio Alpen 2 (E17K) worden afgespeeld met behulp van speciale software op de Fiio website. Het decoden verloopt via deze software dus we kunnen eerlijk zeggen… geen native DSD ondersteuning. Want de bestanden worden gewoon omgezet naar een PCM audiostream. Laten we het dus virtuele DSD ondersteuning noemen

Niet onbelangrijk is natuurlijk de hoofdtelefoon die je in combinatie met deze DAC gaat gebruiken. De Fiio Alpen 2 (E17K) werkt het beste met hoofdtelefoons tussen de 16 en 250 Ohm.

Audiobeleving

De Fiio Alpen 2 (E17K) beschikt over een volledig digitale volumeregeling. Dus geen beïnvloeding van het analoge signaal dat uit de DAC naar jouw hoofdtelefoon loopt. Onderdeel van de volumeregeling is ook een perfecte equalizer. Het balans, de bass en de hoge tonen zijn zeer nauwkeurig af te stellen. Dit geeft je enorm veel ruimte ook op de Fiio Alpen 2 (E17K) te laten compenseren voor tekortkomingen van jouw hoofdtelefoon. Is die van nature te laag, stel je hem met de E17K gewoon bij.

Luister ik naar de DAC, dan hoor ik enorm veel detail in de muziek. Hij kom nog niet in de buurt van de echte high-end DAC’s, maar voor het prijspunt is deze Fiio Alpen 2 (E17K) echt enorm interessant. Het geluid is enorm puur en zal voor sommige luisteraars misschien wat warmte missen. Persoonlijk heeft dit meer mijn voorkeur omdat ik graag hoor wat de muzikant daadwerkelijk heeft opgenomen.

Wat erg knap is, is dat ik geen versterkerbrom in het geluid hoor. Iets dat op dit prijspunt echt een pluspunt is. Verder is de versterker in de Fiio Alpen 2 (E17K) gewoon goed, maar niet bijzonder. Dit staat ongetwijfeld in relatie tot de prijs van deze toch wel heel goedkope DAC.

Accuduur

Wanneer je de Fiio Alpen 2 (E17K) in combinatie met een PC of laptop gebruikt, trekt hij daar zijn stroom vandaan. Ben je onderweg met jouw laptop, kun je USB Charging uitschakelen. Ga je hem onderweg gebruiken, dan is de accu goed voor zo’n 15 uur muziek. Afhankelijk van de spanning op de USB poort, duurt het laden gemiddeld 3,5 uur.

De zin en onzin van de Fiio Alpen 2 (E17K)

Ik geef het meteen toe. Ik ben erg lang aan het testen geweest. Ik wilde een goed beeld kunnen scheppen. Het meest effectief is de Fiio Alpen 2 (E17K) als je hem gewoon gebruikt waar hij voor is gemaakt; namelijk in combinatie met een computer. De E17K wordt dan keurig als USB DAC gezien. Vrijwel meteen gooit Windows alle audio over de DAC heen. Heb je een vrij standaard laptop of desktop, is de kwaliteitswinst zelfs met reguliere 16-bit audio (o.a. CD’s en Spotify) al enorm.

Maar wat als je onderweg bent en de Fiio Alpen 2 (E17K) koppelt met jouw smartphone? Dan valt het allemaal een beetje tegen. In die zin dat jouw smartphone’s DAC het signaal analoog en voorversterkt de E17K in pompt. De E17K kan daar eigenlijk niets echt meer aan verbeteren. De winst zit hem dan enkel in de equalizer. In het aanpassen van het geluid op jouw hoofdtelefoon. Dat de winst niet groter is heeft te maken met dat deze DAC niet op de USB poort van een smartphone kan worden aangesloten. We hebben wel met verschillende kabelsets gewerkt, maar we kregen hem niet aan de praat op de Huawei Mate 9, P9, Samsung Galaxy S8, S8+, LG G6, Q6, Motorola G4 Plus en G5 Plus.

Conclusie: Fiio Alpen 2 (E17K)

De Fiio Alpen 2 (E17K) is een DAC die zich qua prijs duidelijk op de beginnende audiofiel richt. Hoewel het plastic clickwheel en het display duidelijk punten van bezuiniging zijn, is de geluidskwaliteit een stuk beter dan je in deze prijsklasse mag verwachten. Het bedieningsgemak is groot en de complete levering maakt het plaatje af.