De afgelopen twee dagen zaten we in Parijs. Dyson presenteerde daar jaar Lightcycle. Wij zaten met Jake Dyson die liet zien niet alleen een zakenman te zijn, maar ook echt te weten wat hij produceert en waarom.
Terug naar 2012
Jake startte ooit buiten het grote Dyson om aan zijn avonturen in verlichting. Hij vertelde ons hoe hij aan tafel zat met Osram en met andere lichtproducenten. Hoe het opviel dat de transitie naar LED vooral gedreven leek door het bekende. TL armaturen werden vervangen door dezelfde vorm, maar dan met LED’s. Net als de bekende peertjes.
Doordat de vormfactor bekend blijft, kan een product gemakkelijk in de markt worden gezet. Maar LED verlichting vraagt wat van haar omgeving, dat in een traditionele vormfactor vrijwel niet op te lossen is; goede koeling. Hierdoor gaan de LED producten die we kopen jaren minder lang mee dan ze eigenlijk zouden kunnen.
De heatpipe
In 2012 bracht Jake, inmiddels onder de vlag van het grote Dyson, twee verlichtingslijnen op de markt. Het idee, lampen maken die 50 tot 60 jaar meegaan. Het geheim zit hem in de heatpipes die hij gebruikt.
Als nieuwkomer op de markt voor verlichting, zag Jake dat de levensduur van LED’s verlengd kan worden door deze effectief te koelen. Hij zag in PC’s dat men dit deed met heatpipes met actieve koeling in de vorm van ventilatoren. Rondom PC componenten zit nou eenmaal weinig lucht om passief te kunnen koelen. Voor lichtarmaturen is dat echter geen enkel probleem, mits de heatpipe en het armatuur goed op elkaar zijn afgestemd.
De heatpipe die Jake ging gebruiken voor de voorloper van de Dyson Lightcycle was op dat moment de langste heatpipe die fabrikant CCI kon produceren en in die lengte ziet het grote geheim. In de heatpipe zit namelijk 1 druppel water. Deze verdampt door de warmte van de LED’s, schiet naar het koele einde waar het weer condenseert. Het wordt van daaruit weer terug getransporteerd naar het warme deel van de heatpipe en dat op een enorme snelheid, non-stop. In een demo met warm en koud water konden we dit proces in de heatpipe letterlijk voelen.
Die heatpipe is ook wat het lastig maakt deze technologie in de vorm van een E27 lamp o.i.d. op de markt te brengen. Een heatpipe kan een buiging aan, maar bij meerdere buigingen verliest het de effectiviteit. Daar ziet Jake concurrenten die dit ook doen, de fout in gaan. Ze weten dat ze een heatpipe nodig hebben, maar niet hoe ze deze moeten toepassen.
Overigens zien we heatpipes lang niet alleen terug in deze verlichting en PC’s. Ook in telefoons zitten steeds vaker heatpipes verwerkt. Bijvoorbeeld de Nokia 7.1 en de Asus ROG Phone.
Verlichting en de mens
Wat opvalt, is hoe Jake spreekt over de visie achter de ontwikkeling van de lamp. Hoe hij vooral heeft gekeken naar het eerste kunstmatige licht dat wij als mens gebruikten. Namelijk de kampvuren in de grotten waar we ooit leefden. Dat licht zit in ons DNA en zou er mede voor verantwoordelijk zijn dat we het nog steeds prettig vinden om thuis kaarsjes aan te steken.
De Dyson Lightcycle simuleert het licht zoals we dit als mens gewend zouden zijn. Dus heel zacht licht in de ochtend en avond en intenser, blauwer licht midden op de dag. En ook de intensiteit zal door de lamp zelf worden bepaald op basis van omgevingslicht en of je er onder aan het werk bent of niet. In de nacht, is het licht oranje als de kampvuren die we vroeger aanstaken.
Maar ook de vorm van het licht gaat hierin mee. De Lightcycle is niet te draaien. Het licht straalt altijd omlaag vanaf de maximale hoogte die het armatuur mogelijk maakt. En dat is niet heel hoog. Net als de kampvuren die eigenlijk altijd op de vloer van een grot moesten branden.
De Boost modus
Maar soms moeten we ons echt even kunnen concentreren op een taak. Ook daaraan is gedacht met de boost modus. Deze geeft net even wat meer licht en net wat meer blauw om je bij de les te houden. Maar, de boost modus is gelimiteerd tot 20 minuten.
Zelf dacht ik dat dit mogelijk zou komen door de opbouw van de warmte. Dit zou de fosfor laag van de LED kunnen aantasten en daarmee de kleurechtheid in gevaar brengen. De visie hierachter blijkt anders. De reden dat dit is beperkt tot 20 minuten is dat Dyson het idee heeft dat het effect daarna teveel afneemt. Je kunt de boost modus activeren zo vaak je wilt. Maar… dit is geen medische claim.
Komen er meer lichtproducten met deze technologie?
Toen Jake in 2012 haar eerste LED’s met heatpipes introduceerde, zagen we de voorloper van de Lightcycle en een plafond pendel. Met de introductie van de Dyson Lightcycle, slaat Dyson de plafond pendel over.. voor nu. Jake is duidelijk trots op de plafondlamp en geeft toe wel te kijken naar de toepasbaarheid. Het grote verschil is wel dat de Lightcycle een heel persoonlijk stukje verlichting is waar de plafond pendel echt voor complete ruimten is bedoeld.
Privacy
Wat ons opviel tijdens de presentatie, was dat Jake niet meteen over zijn product begon. In plaats daarvan, nam Jake de tijd om uit te leggen welke informatie Dyson wel en niet van haar gebruikers verzamelt. Zijn statement was duidelijk; Dyson wil geen informatie die niet relevant is voor de doorontwikkeling van haar producten. Zo wil Dyson wel weten welke soorten vervuiling er in jouw huis worden gemeten door haar luchtreinigers, maar niet waar jouw huis staat of dat het daadwerkelijk jouw huis is. Bij de Dyson Lightcycle is dat niet anders. Dyson heeft nu een inschatting gemaakt van hoe mensen gebruik gaan maken van de lamp en dat kan over de tijd worden bijgesteld.