Toen Sony de LinkBuds S aankondigde stonden we een beetje vreemd te kijken. Was ‘LinkBuds’ dan niet de naam voor de in-ears met het open concept? Waarom dan een andere in-ear met een compleet ander concept met bijna dezelfde naam? Hoe dan ook, volgens Sony hebben we het hier over de ‘kleinste en lichtste volledig draadloze high-res oordopjes met ANC’. Best specifiek, dus in hoeverre dit bijzonder is, is de vraag. Maar evengoed lijkt het een interessante set in-ears om eens naar te kijken. We kregen een exemplaar van Sony en namen hem onder de loep.
We gaan verderop in de review even in op de naamgeving, want dat is iets waar we niet zomaar overheen kunnen stappen. Het is in ieder geval duidelijk dat met de introductie van de LinkBuds S, de vorig jaar uitgekomen WF-1000XM4 en de recent verschenen LinkBuds (zonder S dus) de hogere marktsegmenten voor true wireless in-ears erg interessant gevonden worden door Sony.
We kregen de witte variant opgestuurd en de foto’s werden gemaakt op een dag met langdurig lage zon, vandaar dat ze er wellicht wat minder ideaal uit zien, met alle stofdeeltjes en schaduwen.
Sleutelpunten
- Automatische omschakeling tussen ruisonderdrukking en doorlaten van omgevingsgeluid
- IPX4 (Geen schade bij besproeiing onder iedere hoek voor 10 minuten)
- Adaptieve geluidscontrole (onthoudt op welke plekken je wat voor geluidsprofiel wil)
- Speak-to-chat (muziek wordt automatisch stilgezet als je begint met spreken en gaat verder wanneer je niet meer spreekt)
- Draagdetectie
- Batterijduur 6 uur, 14 uur extra via laadcase (mét ANC ingeschakeld) via 5 minuten snelladen 1 uur speelduur
- Dimensies oplaadcase: 42,8 x 60 x 27,6 mm (oplaadcase)
- Gewicht: 4,8 g x2 (earbuds), 35 g (oplaadcase)
Uitpakken
Sony draagt zijn steentje bij als het om milieubewustzijn gaat. Al enige tijd brengt het producten uit in een milieuvriendelijke verpakking, zo ook in het geval van de LinkBuds S. Het Japanse merk bewijst hiermee dat je ook langs deze norm nog steeds tot een premium uitpak-ervaring kan komen. De LinkBuds zijn vrij compact verpakt in een vrij slimme verpakking van ongeveer 8,5 x 6,7 x 6,7 cm (b x l x h).
Als je het echt mileuvriendelijk wil doen zou je eigenlijk ook de witte omwikkeling waarop de LinkBuds S afgebeeld staan moeten weglaten of daar wat voor moeten verzinnen, aangezien het proces om dat te creëren hoogstwaarschijnlijk minder milieuvriendelijk is. Maar goed, we kunnen de ambitie en de boodschap erachter waarderen.
De Sony LinkBuds S worden geleverd met een USB-C-kabel van ongeveer 18 cm en 4 maten aan siliconen oordopjes. De USB-kabel kan tevens gebruikt worden voor data-overdracht en dus niet, zoals we steeds vaker zien, alleen voor opladen.
LinkBuds….S
We bespraken eerder de Sony LinkBuds, het eerdere broertje van de LinkBuds S die op het moment van schrijven dus met twee modellen de LinkBuds-serie vormen. Sony ziet de LinkBuds-serie als volgt: “De LinkBuds-serie staat voor connectiviteit, innovatie en sustainability. Zo zijn beide modellen ultra compact en erg licht, gemaakt van gerecycled plastic en hebben ze dezelfde techniek die voor de kristalheldere gesprekskwaliteit zorgt. Waar de LinkBuds zonder Noise Cancelling en met een uniek open ring ontwerp met name tot zijn recht komen in specifieke situaties, hebben de LinkBuds S het design wat je van Sony gewend bent mét Noise Cancelling en zijn ze bovendien uitermate veelzijdig.
De vraag is hoeveel mensen daadwerkelijk dit verhaal meekrijgen en daarnaast of mensen het logisch vinden dat de twee compleet verschillende in-ear-producten die de LinkBuds en de LinkBuds S zijn, samen deel uitmaken van één serie met ook nog eens dezelfde naam minus één letter. De ‘Sony LinkBuds’ (niet de serie maar de inears die gewoon zo heten) zijn open, gebruiken een ringdriverontwerp en zitten niet in je oorkanaal, hebben geen ANC, zijn de bedienen via botgeleiding en hebben een meer neutraal signatuur. Dit terwijl de LinkBuds S gesloten zijn, een regulier driverdesign hebben, traditionele eargels gebruiken die in je oorkanaal gaan, wel ANC hebben, dien je te bedienen middels de gebruikelijke tippen op de bud en juist dynamisch getuned zijn (zie verderop in de review meer hierover). De voornaamste consistentie zit hem wat ons betreft in hoe slecht Sony is als het op herkenbare naamgeving aankomt. De toevoeging ‘S’ duidt meestal op een aparte editie of een opvolger of anderszins een variant op een eerder uitgekomen model zonder die ‘S’. Maar in dit geval hebben we het over een product dat compleet verschillend is. En dan hebben we het niet eens gehad over het feit dat Sony in het persbericht de LinkBuds S de opvolger noemt van de WF-1000XM3 (want dat is de WF-1000XM4 kennelijk niet).
Ontwerp
Earbuds
Als we de LinkBuds S bekijken, is het eerste dat opvalt het flink rooster voor de microfoon. Apart daarvan komen de LinkBuds S eigenlijk vrij anoniem over. Nu kan uw reviewer een sober uiterlijk in de regel wel waarderen, maar deze earbuds ogen ronduit anoniem. Maar goed, dan kun je ook weinig verkeerd doen aan het ontwerp van het uiterlijk. We zien een Sony-logo dat in het materiaal gedrukt is, dat op de promotieafbeeldingen veel duidelijker lijkt. Het zit aan de zijde die naar boven wijst wanneer je de in-ears draagt, dus hoe dan ook uit het zicht van anderen wanneer je ze draagt.
De eargels die Sony meegeleverd heeft zijn van een typisch siliconen soort. Ze zijn wat stroef van profiel, wat goed helpt bij het in het oor blijven zitten, en ook qua passieve geluidsonderdrukking hebben we weinig te klagen over de LinkBuds S.
De headset is vervaardigd van ABS-plastic, waarvan een deel herwonnen is uit gerecyclede automaterialen. Het geheel resulteert in een prima gebouwde headset die zeer licht is (4,8 g). Sony pronkt ook met het feit dat dit een kleine headset zou zijn (binnen het segment waarin deze in-ears geplaatst worden), maar dat is niet iets dat je direct opmerkt.
Controls
In tegenstelling tot de botgeleiding-bediening die we op de originele LinkBuds aantroffen, moeten we het hier doen met het traditionele tikken op de in-ears. Op zich geen probleem, maar het is een van de verschillen die het vreemd maakt dat Sony de in-ears in één serie wil plaatsen onder de ‘LinkBuds’-naam.
Qua functies vinden we standaard aan de linker earbud het in-/uitschakelen van ANC, QuickAccess, Oproep ontvangen/afsluiten/weigeren, snelle aandacht (door te tikken in aangeraakt houden). Rechts kan gebruikt worden voor het afspelen/pauzeren, skippen naar een volgende of vorig nummer, oproep ontvangen/weigeren en de spraakassistent. Middels aparte profielen kun je aan beiden oren kiezen voor zaken die meer gericht zijn op het bedienen van de multimedia-functies (waar je dan bijvoorbeeld ook volumecontrole bij kan krijgen), omgevingsgeluids-gerelateerde functies of een mix. Maar zelf kiezen welke functies je verbindt aan welke ingave zit er helaas niet bij. Niet ideaal, maar ook geen enorm probleem.
Wanneer speak-to-chat ingeschakeld staat, kan de gebruiker door gewoon te beginnen met praten de afgespeelde muziek dempen of pauzeren. De muziek begint vervolgens automatisch weer met spelen als je gestopt bent met praten na een aantal seconden. Ben je iemand die graag meezingt met zijn muziek, dan is het wellicht een idee speak-to-chat uit te schakelen.
Case
Waar we de earbuds al sober noemden, is de case ronduit saai vormgegeven. Het ontwerp is zoals we er al honderden gezien hebben. De case is uit hetzelfde plastic materiaal opgetrokken als dat de earbuds voor een groot deel zijn. De case voelt prima aan in termen van stevigheid, maar is met 42,8 x 60 x 27,6 mm niet bijzonder klein gehouden. Tegelijkertijd is deze ook niet erg groot en zouden alleen mensen die een laadcase in een zeer stakke broek bij zich dragen echt moeite kunnen hebben met het formaat.
Aan de achterzijde zien we de USB-C-aansluiting voor het opladen en de knop voor het handmatig pairen.
De klep van de case werkt magnetisch en wordt met een typisch veerconstruct opengehouden.
Comfort
Sony ontwierp de LinksBuds S naar eigen zeggen mede met comfort in het achterhoofd. Natuurlijk zal iedere fabrikant dit beweren, maar in het geval van de LinkBuds S geloven we het. Dit door het simpele gegeven dat de earbuds niet alleen erg licht zijn met 4,8 g, maar ook erg comfortabel in de oren liggen. Al blijft het natuurlijk de vraag of het een gelukkige bijkomst was, of dat er echt compromissen geaccepteerd zijn in het ontwerp van de LinkBuds S om dit niveau van comfort aan te kunnen bieden.
Hoe dan ook, de LinkBuds S zijn makkelijk enkele uren in te houden. Vergaten we dat we ze inhadden? Dat ook weer niet, maar de vraag is of dit überhaupt ooit een ding wordt voor uw reviewer zolang deze eargels in zijn oorkanaal heeft zitten.
Sony levert de LinkBuds S standaard met wat stroever aanvoelende eargels welke prima in de oren blijven zitten. Nimmer hadden we tijdens de testperiode last van een earbud die dreigde uit te vallen; niet perse iets dat vaak voor komt, en daarmee dus een dikke plus.
Connectie
Pairen was geen probleem met de LinkBuds S. De set ondersteunt Google’s Fast Pair alsmede Swift Pair, waardoor zowel op Android als op Windows de gebruikte apparaten de set meteen zagen.
Geen multipoint-connectie
De Sony LinkBuds hebben volgens de opgave door Sony, multipoint-connectie. Gezien de uitleg die erbij staat, hebben we het niet over werkelijke multi-point connectie (dus dat er automatisch overgeschakeld wordt wanneer je bijvoorbeeld een oproep binnen krijgt via een tweede apparaat terwijl je muziek aan het luisteren bent via een ander apparaat). Wel hebben ze de next-best-thing, namelijk dat je de connectie kan overnemen met een ander apparaat. Je hoeft dus niet eerst de connectie handmatig te verbreken met een eerste apparaat. Het zou handig zijn wanneer er een term verzonnen wordt waarbij er een verschil gemaakt wordt tussen multi-point connectie en de functie zoals we deze op o.a. de LinkBuds S aantreffen. Uw reviewer gebruikt vaak de term ‘force-connect’, maar meer dan een eigen ingeving is deze term niet.
Juist het gegeven dat deze Sony’s zo comfortabel in je oren zitten, vergroot de kans dat de behoefte dat mensen deze in-ears langer willen dragen. Bijvoorbeeld tijdens werk of thuis tijdens het rustpakken, waarbij je dan bijvoorbeeld de notificaties van je telefoon wil kunnen horen, maar ook naar wat content luistert via een ander apparaat.
Note: Inmiddels is de multipointconnectie feature beschikbaar gekomen via een update
Bereik
Qua bereik zijn de LinkBuds S misschien net iets beter dan gemiddeld. Op onze testlocatie (met een combinatie van muren en storende apparatuur als obstakels voor het signaal) kunnen we net wat verder weglopen dan de gemiddelde draadloze koptelefoon die we testten.
Lag
Qua latency hebben we eigenlijk weinig klachten. Kun je er een drumvideo mee kijken? Nee, maar wat simpele games zijn prima te doen, terwijl meer actievolle games aan de low-latency-implementatie waarschijnlijk nog steeds niet genoeg hebben. Normale casual games vormen geen probleem. Er is een verschil in hoe de LinkBuds S presteren tussen de verbindingskwaliteitmodus voor geluidskwaliteit vs een stabiele verbinding (in te stellen in de Headphones-app) in het voordeel van de laatste, maar een enorm verschil was dit niet. De bekende video-apps zullen hoe dan ook geen probleem zullen vormen als het gaat om het in-sync weergeven van content.
Batterijduur
De opgegeven batterijduur gaat over 6 uur uit de earbuds en extra 12 uur uit de case. Niet perse slecht of een enorm beperkende factor voor de meeste gebruikers. Maar het zijn geen cijfers om over naar huis te schrijven. Tijdens onze praktijktests kwam de batterijduur wel redelijk overheen met deze cijfers, misschien iets langer (luistervolume op ongeveer 40%, met ANC, zonder DSEE ingeschakeld), maar niet veel. Ben je iemand die graag een hele dag in-ears in heeft en soms wel eens kan vergeten om je earbuds op te laden, is dit wel iets om rekening mee te houden.
Sony Headphones App, features
De veel te algemeen genaamde app ‘Headphones’ (wellicht geen probleem voor reguliere gebruikers, maar uw reviewer heeft op het moment van spreken apps van 9 merken waarvan er vier niet direct vertonen welk merk ze vertegenwoordigen) biedt de mogelijkheid de LinkBuds S enigszins de customizen. Denk aan de bediening, equalizer, 360 audio-gerelateerde zaken, DSEE (verbeteren van lage kwaliteit audio) en het configureren van Spotify Tap en Endel.
Equalizer
Een equalizer zien we altijd graag terug in een app. De equalizer die Sony toepast biedt standaard profielen die je kan aanpassen, plus de ruimte voor twee custom profielen. Daarnaast kun je per profiel de ‘clearbass’ variëren waarmee middels de benadrukking van specifieke tonen in het laag een profiel wat meer ‘oomph’ kan krijgen zonder dat je de verhoudingen perse hoeft te veranderen.
Adaptive audio
Ook de adaptieve audio, waarbij de volume zich automatisch aanpast aan de omgeving kan geconfigureerd worden. Deze feature werkt op zich best aardig. De mate waarin het volume verhoogd wordt is niet al te hoog en verloopt geleidelijk, dus het is niet zo dat je opeens stampende muziek in je oren krijgt. Is de storende bron voorbij, gaat het volume ook weer geleidelijk naar beneden.
Chat to speak
‘Chat to speak’ is een feature die gaat over dat volume automatisch teruggedraaid wordt wanneer je spreekt. Klinkt handig, maar het wordt uiteraard ook geactiveerd wanneer je bijvoorbeeld meezingt met de muziek die je afspeelt. We hebben geprobeerd of het ook reageert op sprekende mensen in de omgeving, maar dit lijkt mee te vallen. De gevoeligheid valt sowieso terug te schalen en op deze manier kun je het waarschijnlijk prima configureren voor jouw specifieke omgeving. De LinkBuds ondersteunen echter ook het automatisch stoppen van muziek wanneer je een earbud uitneemt. Dit vinden we eigenlijk praktischer, omdat de ‘chat to speak’-functie ervoor zorgt dat pas na 15 seconden weer de in-ears weer beginnen met het afspelen van je content omdat uiteraard afgewacht moet worden of de conversatie over is of niet.
Overig
We vinden verder een sectie met tips omtrent de bediening van je audioapparaat en een log waarbij we het gebruik van geregistreerde apparaten zien. Meer onzinnig vinden we de badge sectie. Dit is een sectie waarbij je ‘badges’ krijgt, wat zich een beetje laat vergelijken met ‘achievements’ in games. Je krijgt dan een badge voor zaken als dagelijks gebruik of het instellen van bepaalde configs.
Een feature die we graag hadden teruggezien maar missen was iets waarbij per oor het gehoor afgemeten wordt, zodat toonweergave per oor aangepast kan worden. We hebben dit gezien bij twee andere merken en hoopten dat een merk als Sony mede de voortrekkersrol zou innemen om deze veelgevraagde feature aan te bieden. Een steeds grotere groep in-ear gebruikers heeft hier immers behoefte aan.
Iets nieuwer is de test waarmee gecontroleerd wordt of je de juiste eargels gebruikt.
Geluid
Sony gebruikt dezelfde geïntegreerde V1 SoC die we ook in de WF-1000XM4 vinden. Hierlangs wordt de connectie, de DAC en versterking vormgegeven, net als de verbetering van gecomprimeerde audiofiles met Sony’s DSEE.
De output verloopt via een nieuw ontworpen driverunit van 5 mm waarmee mede het kleine en lichte profiel van de LinkBuds S gerealiseerd is.
Output
Het geluidssignatuur waar Sony voor de LinkBuds S voor gekozen heeft is compleet anders dan voor de LinkBuds. Er is duidelijk voor een dynamisch signatuur gekozen met meer nadruk op delen van zowel het laag als hoog. Hiermee heeft men de tuning gericht op een bredere markt dat houdt van meer bas en een benadrukking van vocals. Iets dat vooral tot zijn recht komt bij het beluisteren van algemene popmuziek.
Voor wat het signatuur moet zijn, moeten we zeggen dat alles bij elkaar er goede keuzes gemaakt zijn. De benadrukking van de genoemde elementen betekent niet dat overige tonen in het geluidsspectrum te veel onderbelicht raken. We testen popmuziekweergave door een selectie af te spelen uit het new wave- en new jack swing-tijdperk. Door de combinatie van lange vocale en instrumentale tonen (new wave) en de mix van verschillende genres die samengebracht wordt in een geheel van een gecompliceerde samenwerking van ritme en zang (new jack swing) zijn dit twee go-to genres voor uw reviewer als het gaat om het testen van audio. Tijdens het afspelen hebben we geen klachten over gemiste effecten. Alle elementen, zowel instrumentaal als vocal-effecten blijven goed hoorbaar, waarbij de LinkBuds S’ geen moeite hebben met het weergeven van simultaan weergegeven zaken.
Wanneer we overschakelen naar klassiek en jazz, merken we dat de LinkBuds S soms zijn meerdere moet erkennen in enkele andere higher-end opties, wat waarschijnlijk te maken heeft met de eerder genoemde keuzes voor een dynamisch signatuur. Op zich valt uiteraard prima naar dergelijke muziek te luisteren, maar je mist net wat van de bedoelde effecten en nuances. Prima voor casual luisteren naar dit soort muziek, maar als je er echt voor wil gaan zitten om naar een set van Rebecca Fergusson te luisteren of Stravinsky’s ‘The Rite of Spring’, zul je wellicht niet 100% krijgen van wat je wil.
Waar de LinkBuds S’ excelleren is muziek met een flinke beat en hoge tonen, zoals de typische party-genre’s, zwepende pop, house-genres. Zoals Ye’s ‘Good Life’, Ushers’s ‘Yeah!’ en alles wat je tijdens ASOT kan horen. Het bewijs wordt hiermee geleverd dat de tuning geen kwestie was van zomaar het overdrijven van wat elementen in het spectrum om een V-vorming dynamiek te krijgen.
ANC
De active noise cancelling op de LinkBuds S presteert in combinatie met de eargels, zeer goed. Denk aan in lijn met andere opties in deze prijsklassen.
Transparantiemodus
De transparantiemodus werkt prima. Geluiden in de omgeving zijn duidelijk te horen, maar we hebben wel een constante (zachte) ruis op de achtergrond.
Microfoon
Sony past in de LinkBuds S toe wat het Japanse merk ‘Clear Call with AI’ noemt, een construct dat externe ruis zou moeten wegfilteren. Al met al hebben we zeer positieve ervaringen gehad met deze implementatie en ook de LinkBuds S’ stellen niet teleur. Stemgeluid komt helder over en zonder problemen moet het mogelijk zijn langere gesprekken te voeren. Tijdens de test met de airco op de achtergrond wordt deze goed weg gefilterd, en ook de kantoorgeluiden vormen weinig problemen:
Conclusie
Tijdens de testperiode wisten de LinkBuds S een goede tot zeer goede indruk op ons te maken. Er is gekozen voor een dynamisch audiosignatuur wat de meeste mensen lekker zullen vinden klinken. De bas en midden-hoge tonen komen lekker door, terwijl het dynamische signatuur niet ten koste is gegaan van de overige tonen in het midden en hoog. Ook de 
microfoon presteert erg goed. Daarnaast blijven de earbuds goed in de oren zitten en is de draagervaring erg comfortabel.
Sony’s Headphones-app is verder verbeterd met een paar handige opties en het feit dat je zelf je equalizer settings kan configureren was al altijd handig.
Het ontbreken van daadwerkelijke multipoint-connectie is een nadeel. In een wereld waarin steeds meer opties deze functionaliteit wel hebben, is het teleurstellend dat Sony dit niet op zijn minst gewoon in al hun higher-end opties aanbiedt. Dat je kan force-connecten (verbinding over laten nemen door een apparaat zonder dat de earbuds eerst ontkoppeld dienen te worden van het eerste apparaat) verzacht de pijn enigszins, maar achten we in deze prijsklasse niet voldoende. Juist met goede microfoonprestaties en het lichte profiel, kan gezegd worden dat je deze Sony’s voor langere tijd in kan houden wat de kans vergroot dat de behoefte speelt om te kunnen switchen tussen bijvoorbeeld je telefoon en PC.
Hoe dan ook, net als bij het LinkBuds-broertje, overheerst het argument rond de goede audiokwaliteit, de microfoon en de draagcomfort van de Sony LinkBuds S. Daarnaast kunnen we de pogingen tot het creëren van een meer milieubewuste presentatie via de verpakking en het materiaalgebruik voor de bouw, erg waarderen. De batterijduur is niet top gekeken naar de concurrentie, maar ook niet perse zo slecht dat het in de praktijk een probleem vormt. Al met al kunnen we zeggen dat voor de meeste mensen de LinkBuds S op de shortlist gezet moet worden. Twee redenen om het niet te doen: gebrek aan multipoint-connectie en wanneer je geen dynamisch signatuur wil.
Edit: Met de toevoeging van de multipointconnectie-optie is de score verhoogd van zilver naar goud