De Wooting 80HE is een toetsenbord met analoge switches in een 80% layout met een flinke lading aan geavanceerde functies. Bovendien is specifiek gekeken naar de bouw om een betere typervaring te bieden. Uw reviewer bracht enkele weken met het toetsenbord door om eens te ervaren wat dit concept doet in zowel games als productiviteitsomgevingen.
Sleutelpunten
- Analoge switches: detectie over de volledige druklengte met een precisie van 0,1 mm
- 0,125 ms latency
- Rapid trigger: het toetsenbord detecteert of een toets ingedrukt wordt of losgelaten wordt, onafhankelijk van hoe diep deze op dat moment ingedrukt wordt. Je hoeft dus niet een toets eerst te laten opkomen om hem weer te activeren.
- Rappy Snappy: in combinatie met rapid trigger wordt herkend welke van de minimaal twee tegelijkertijd ingedrukte toetsen het diepst ingedrukt wordt.
- Verbeteringen in de bouw/samenstelling voor een stillere en meer comfortabele type-ervaring
Uitpakken
Het toetsenbord wordt geleverd met twee paar rubberen voetjes voor verschillende hoeken, een USB-C-naar-USB-A-convertor, USB-C-naar-USB-C kabel (2 meter, metalen jackets), key-/switchpuller, wat reserve/extra keycaps en switches (1x Lekker L45 V2 en 3x L60 V2) en reserve schroeven. Het toetsenbord wordt tevens met een cover geleverd. De doos is volledig van karton zonder toepassing van milieu-onvriendelijke esthetische bewerkingen. Buiten de USB-kabel zijn de overige accessoires standaard wel los in plastic verpakt, maar dat schijnt te gaan om een afbreekbare variant.
Ontwerp
Uiterlijk/layout
De Wooting 80E is verkrijgbaar met verschillende casings, switches en keycaps. Wij kregen de standaard versie met een zwarte PCR-plastic (=vervaardigd uit gerecycled plastic) casing, Lekker L60 v2 switches en de standaard double-shot PBT keycaps, dus daar gaan we van uit voor de review.
De Wooting 80HE is in principe een toetsenbord met een standaard TKL-layout, Wooting heeft het toetsenbord wat smaller gemaakt door het editveld uit slechts 6 toetsen te laten bestaan in plaats van de standaard 9 en de rechter windows-knop weg te laten zodat de pijltjes meer naar binnen geplaatst konden worden.
Mocht je een andere samenstelling willen voor het editveld zoals uw reviewer, dan kun je wat andere keuzes maken door de keycaps te vervangen en de functie van de betreffende toetsen in de Wootility-suite.
Je kan je afvragen of de keus voor minder toetsen iets is dat je moet willen. We kunnen het ons voorstellen dat de mensen die het toetsenbord ook willen gebruiken voor zwaarder typewerk hier een beperking vinden. De 80HE blijft echter een gamingtoetsenbord en de keus is uiteraard in functie daarvan gekozen. Een compacter toetsenbord is makkelijker in het midden van je setup te zetten en de afstand tussen je WASD-hand en muis-hand is op deze manier wat kleiner en daardoor meer ergonomisch.
Dat Wooting de 80HE wilde communiceren als een game-toetsenbord komt ook duidelijk naar voren in het design van de casing. Het valt niet enorm op en je kan de 80HE makkelijk ergens op een kantoor neerzetten. Maar het is geen super neutraal ontworpen case.
Bouw
Qua bouwkwaliteit is de casing niets om over naar huis te schrijven. De algemene feel is prima. Maar er zijn een paar delen die wat flex hebben en geluid maken als je er zelfs maar een beetje op drukt, terwijl we bij het torderen ook de nodige flex zien. Wil je graag een meer robuust-aanvoelende casing, dan wil je de plastic casing waarschijnlijk niet hebben.
Geluidsdemping
Waar Wooting een hoop goed doet is de interne afwerking van het toetsenbord. Zo paste het een siliconen pakkingslaag toe tussen de PCBA en switchboard die schokken absorbeert, waardoor je typegedrag minder geluid maakt en de type-ervaring ook qua gevoel wat zachter maakt. De plastic backplate zorgt eveneens voor afzwakking van het geluid, specifiek de hogere tonen, waardoor je typegeluid het bekende ‘thock’-geluid wordt. Tenslotte zijn de stabilizers (voor grotere toetsen zoals de spatiebalk) vastgeschroefd, waardoor gerammel voorkomen moet worden. Zowel de stabilizers als de switches zijn te vervangen naar wens.
De voetjes aan de onderzijde is ook een interessante keus voor gemaakt. Waar we normaal de bekende klepjes zien, kiest Wooting voor losse rubberen pootjes die je onder het toetsenbord kan zetten. Een perfecte keus wat ons betreft. Het geeft minder geluid aan de ondergrond door waardoor het het typegeluid extra dempt, terwijl het ook een veel robuustere oplossing is dan van die klepjes die we meestal onder toetsenborden terugzien.
Keycaps
De meegeleverde keycaps zijn double-shot PBT en wanneer je er met je vinger overheen glijdt voel je een lichte textuur. Wat uw reviewer betreft een perfect feel voor zowel zwaar typewerk als gaming. Het gekozen font is gewoon een neutrale vorm en niet bijvoorbeeld een meer gamey lettertype. Een keus waar we wel blij mee zijn.
De backlight schijnt prima door de toetsen heen en de plaatsing van de hoofd- en zijkarakters is op dezelfde hoogte waardoor ook echt alle karakters goed belicht worden. Schaduws van het onderliggende construct zijn amper te zien.
Switches
Uw reviewer had nog niet eerder de kans om de Lekker-switches van Wooting te proberen. De L60 V2 is dus de eerste switch die we gebruiken. Het zijn lineaire switches met een actuatiekracht van 60 cN. Dit is niet perse licht en mensen die bekend zijn met rode switches van Cherry (45 cN) of Kailh (50 cN) moeten verwachten dat de L60 V2’s wat zwaarder aanvoelen. Voorkeuren voor switchtypen is uiteraard persoonlijk, maar uw reviewer vond de L60 V2’s wel een fijne switch. Zowel voor typen als voor gamen.
De switches in de 80HE zijn hot-swappable, dus mocht je een andere switch willen plaatsen, dan kan dit. Het activeringspunt is echter geen reden om dit te doen, aangezien je deze in de Wootilitysoftware zelf kan instellen.
RGB
Zoals tegenwoordig met de meeste gamingtoetsenborden die beschikken over een degelijke softwaresuite, kun je los met je creativiteit qua RGB-configuraties. Door de analoge switches kun je echter nog een stap verder gaan en effecten toevoegen die je met een traditioneel mechanisch toetsenbord niet zou kunnen bereiken. Denk aan een effect dat bepaald gedrag vertoont op basis van hoe diep een toets ingedrukt wordt.
De weergave van de RGB an sich is prima voor elkaar, zeker wanneer je je bedenkt dat dit PBT-keycaps zijn. De terugkaatsing van de witte backplate werkt eveneens goed. Het is niet de meest felle RGB-ervaring en de mensen die van echt een flitsende RGB-verlichting houden zullen de maximale helderheid misschien te laag vinden. Maar voor veruit de meesten zal de maximale stand fel genoeg zijn.
LED-balk
Een opvallend element op de Wooting 80HE is de LED-balk. Je zou in eerste instantie zeggen dat deze bedoeld is om de bekende drie ledjes voor de numlock, capslock en scrolllock te vervangen. In inderdaad is deze hiervoor inzetbaar. De LED-balk is echter veelzijdiger. Denk aan een indicator voor welk profiel ingesteld is, hoe diep een toets ingedrukt wordt, volumeweergave, RAM-gebruik of wat de helderheid is van de RGB-instellingen. En als je wil dat het puur een esthetisch element is die meegaat met derest van je RGB-instellingen, dan kan dit natuurlijk ook.
Best grappig hoe iets dergelijk simpels, ondanks dat het niet perse nuttig is, toch een leuke toevoeging kan zijn waardoor je toetsenbord geen standaard uiterlijk meer heeft.
Gebruik
Wooting is uiteraard dé innovator geweest op het gebied van analoge switches en met een paar specifieke features die gebruik maken van de analoge eigenschappen van de switchimplementaties blijft het de industrie pushen.
Rapid Trigger is een functie waarmee het actuatiepunt dynamisch wordt. Als je deze functie inschakelt wordt de switch gedeactiveerd zodra je deze omhoog laat komen en weer geactiveerd wanneer je deze weer indrukt. Voor games waar snelle input van belang is, is dit een handige feature. Iedereen denkt natuurlijk aan de bekende shooters alá Fortnite, CS2 waar dit van pas komt. Maar ook bij side-scrolling plaformers komt het voordeel naar voren zoals Alex Kidd in Miracle World DX die uw reviewer eindelijk is begonnen te spelen.
Rappy Snappy is een functie waarbij wanneer je twee toetsen indrukt, de diepst ingedrukte toets voorrang geniet. Handig wanneer je bijvoorbeeld counterstrafen wil toepassen of bij het gebruik van een mechanic als bunnyhopping. Het is natuurlijk een voorbeeld van een SOCD-toepassing waar door verschillende partijen met een twijfelachtig oog naar gekeken wordt, maar voor de mensen die het willen, is het beschikbaar.
Game-ervaring
Al met al was onze game-ervaring wel een prettige. Nu moeten we zeggen dat we eigenlijk weinig echt slechte gametoetsenborden getest hebben (tenminste uw reviewer), dus het is wat lastig jezelf echt apart te zetten van de massa. Niemand gaat ook een betere gamer worden door het hebben van een bepaald toetsenbord. Maar we hebben in ieder geval een prettige ervaring gehad terwijl we de 80HE testten in Doom Eternal en Star Wars Outlaws. De analoge eigenschappen hebben we getest in GRID Legends, en het is op zich best interessant om te zien hoe analoge knoppen in dergelijke games van pas komen. Maar uiteindelijk zullen veruit de meeste gamers voor games die gebruik maken van analoge eigenschappen gewoon een controller gebruiken, buiten shooters om.²dsdsdsd
Type-ervaring
De 80HE is biedt naar het idee van uw reviewer een zeer prettige type-ervaring. De wat zwaardere weerstand van de L60 V2 switches en het prettige geluid, de feel van de keycaps en de zachte feel wanneer je ze volledig indrukt…. Het is eigenlijk bijna perfect. Zoals reeds opgemerkt is dit natuurlijk persoonlijk. Uw reviewer is normaal gesproken iemand die houdt van de click van een CherryMX blauwe switch of de tactile feel van een bruine switch. Desondanks heeft heeft deze aardig wat teksten getypt op de Wooting 80HE zonder de wens te hebben terug te gaan naar zijn primairy driver.
Wootility-software
Uw reviewer had het nog niet eerder gezien, maar je hebt de mogelijkheid Wootility te runnen via je browser.
Wij kozen echter voor gewoon het downloaden van de suite. Wat helaas niet altijd meer een standaard gegeven is, is dat we geen account hoefden aan te maken. Ook interessant is het gegeven dat er buiten Windows een versie is voor Mac (Intel en Apple Sillicon) en zelfs voor Linux. Voor bepaalde functies zoals wanneer je de ledbalk wil gebruiken als volume-indicator of RAM-gebruik, moet je hoe dan ook de software installeren, omdat deze op de achtergrond moet draaien hiervoor.
Ben je iemand die alleen wat oppervlakkige dingen verandert en verder niets doet waarvoor de software op de achtergrond hoeft te draaien, dan heb je genoeg aan de browser-versie.
Een van de meer interessantere opties is dat je een gamepad kan simuleren met je toetsenbord. Hiermee kan de analoge eigenschappen van de analoge sticks van een controller simuleren. We hebben dit getest met wat racegames en Star Wars Outlaws, en het werkt best aardig. Je merkt dat veel van dit soort games ondanks de simulatie van de analoge eigenschappen van de triggers en sticks die je kan simuleren, nog steeds prettiger spelen met een controller. Maar hopelijk zullen we games krijgen die meer geoptimaliseerd worden voor toetsenborden met analoge knoppen.
Wootility ziet er al met al prima uit. Het kan door de vele opties en labels die je niet direct begrijpt overweldigend overkomen, maar als je even tijd doorbrengt met de suite zul je merken dat het eigenlijk redelijk overzichtelijk is.
Een van de manieren waarop de overzichtelijkheid in stand gehouden is, is de keus om specifiek voor macro’s een tweede stuk software te hebben; Wootomation.
Conclusie
We hebben een zeer prettige ervaring gehad met de Wooting 80HE. Wanneer we kijken naar wat de plek van de 80HE is in het gamma van wat al beschikbaar is, denken we dat op basis van het complete pakket er een heel sterk argument te maken is om voor de 80HE te kiezen. We hebben het dan over sowieso de keuzeopties die je hebt om je toetsenbord samen te stellen, de aanpasbaarheid van het toetsenbord, wat standaard al gedaan is voor een prettige ervaring in termen van interne afwerking, de kwaliteit en implementatie van de switches en de prettige software.
De huidige prijs is echter niet gering, dus je moet wel iemand zijn die daadwerkelijk zijn toetsenbord intensief wil gebruiken. Maar als je in de markt bent voor een 80% toetsenbord met analoge switches doe je met de 80HE geen verkeerde koop.